Apache haalt niet alleen regelmatig de klassieke media met primeurs die worden overgenomen. De eerste door professionele journalisten gemaakte webkrant in Vlaanderen is (ondanks of juist dankzij de zeer beperkte middelen waarover de redactie beschikt) een nieuwswaardig fenomeen op zich en krijgt bijgevolg ook als onderwerp aandacht in de andere media en de blogosfeer. Daarom volgt hier een bloemlezing van de afgelopen maanden. We weten het wel: eigen lof stinkt, maar zo hoort u het toch eens van een ander.
* "De Werktitel, dat inmiddels is omgedoopt tot Apache, is een online 'forum voor onafhankelijke journalistiek', dat werd opgericht voornamelijk door journalisten en redacteurs die in 2009 door het management van De Morgen werden afgedankt. De initiatiefnemers toonden zich van meet af aan meer 'gebeten om te weten' dan hun ex-werkgever. Ze slaagden er de laatste tijd in om met met opmerkelijke berichten en reportages de aandacht van een breed publiek te trekken. Hun professionele burgerjournalistiek is niet altijd even gestroomlijnd, maar hun tegendraadsheid en gebrek aan valse bescheidenheid is in het huidige mediabestel een verademing, ook al omdat dit 'journalistieke laboratorium' met een haast aandoenlijke naïviteit 'de onverschilligheid voor de waarheid' blijft bekampen. Evenzeer een verademing is het cultuurkritische tijdschrift rekto:verso dat zoals gezegd op papier en online verschijnt en behoorlijk veel over literatuur publiceert. Het weet heel geregeld te verrassen met toegankelijke en goed gedocumenteerde teksten die een waardevolle aanvulling zijn op de overheersende berichtgeving. Bovendien is 'maatschappelijke relevantie' ook in deze kringen niet automatisch een verdacht woord dat dringend gedeconstrueerd moet worden.
Dat rekto:verso en Apache elkaar door de nevelen van het digitale woordenkraam hebben gevonden is hoopgevend voor wie nog in volksverheffing wil geloven. Het ruilmiddel der gedachte is op beide websites kosteloos maar niet gratuit en bevattelijk maar niet vervlakkend. Hopelijk slagen de redacties erin om, op flinke afstand van het mercantiel-sensationele, een volwaardig businessmodel te ontwikkelen. Want daarin blijft ook, zéker, in het digitale tijdperk een groot deel van de opdracht schuilen: het vergaren, controleren en brengen van nieuws en duiding is nooit kosteloos. En het zou wederom contraproductief zijn om deze bedenking af te serveren als een capitulatie voor de terreur van de vrije markt." (uit 'Volksverheffing 2.0, Literatuurkritiek op het internet', Kevin Absillis in Ons Erfdeel, 5 mei 2010)
* Het maandelijkse tijdschrift Samenleving en Politiek besteedt in zijn jongste mei-nummer drie bladzijden aan Apache. We kregen er de kans om ons initiatief voor te stellen in de rubriek 'Project in de kijker'.
* "In een niet zo ver en grijs verleden stond Apache gekend als De Werktitel. Het leeuwendeel van de redactie bestaat uit ex-De Persgroep- en ex-Concentra-journalisten. Uitstekende journalisten, dat staat buiten kijf. Maar hun vernieuwende aanpak is voor discussie vatbaar. Wie surft naar de website van Apache ziet voornamelijk tekst staan. Waar zijn de interactieve infografieken? Waar zijn de fotostreamers? Ze gebruiken hun blog als een gedrukt medium. Er wordt blijkbaar amper nagedacht over nieuwe manieren waarop nieuws kan worden verpakt. Een interactief element ontbreekt. Er wordt te weinig geëxperimenteerd. Gedeeltelijk is dat te verstaan. Georges Timmerman, hoofdredacteur van Apache, is een journalist van de oude stempel die staat voor degelijke journalistiek. Schrijven over onderbelichte thema's en tot de essentie komen zijn het credo. Maar journalistiek is meer dan enkel het onderwerp. Het is ook de verpakking. Nieuwe technologieën zoals e-readers en iPads creëren nieuwe kansen. Spijtig genoeg zetten onze Vlaamse media daar te weinig op in. Ook de 'vernieuwende initiatieven' niet." (Kladschrift, 6 mei 2010)
* "De Big Pharma & Erectiestoornissen-reeks van Wouter Aers op de onafhankelijke website Apache (27-29 april), met genereuze bronvermelding overgenomen door Terzake (30 april): ouderwetse onderzoeksjournalistiek waarin wordt blootgelegd hoe de farmaceutische industrie de reclamewet omzeilt en gezonde mannen een complex aanpraat." (Geert Buelens in De Standaard, 6 mei 2010)
* "Bij Apache wil men terugkeren naar de corebusiness van de journalistiek door diepgaand, kritisch en gezagsonvriendelijk te werken. 'Wij geloven dat enkel journalisten zelf de journalistiek kunnen redden', klinkt het. Op hun webstek vind je enkel nieuwe, exclusieve verhalen die al voor tientallen primeurs zorgden. De journalistieke missie staat altijd centraal. (...) Voor Apache schrijven zes journalisten die vroeger bij De Morgen of Gazet van Antwerpen/Belang van Limburg werkten. Die verlenen allemaal vrijwillig hun medewerking. (...) Apache.be is een jonge website die aan ongebonden journalistiek en onderzoeksjournalistiek wil doen. De redactie probeert te verrassen met nieuws dat je in andere media niet vindt. De site is opgestart in oktober 2009 als DeWerktitel.be en werd omgedoopt tot Apache.be omdat dat internationaal klinkt. Ondertussen heeft de site 56.000 bezoekers per maand. Apache.be is een professioneel ogende website. Je vindt er uitgebreide artikels onder verschillende categorieën: cultuur, interne zaken, mediakritiek, nieuws, opinie, reportage en satire. Er verschijnen elke dag twee of drie artikels over onderwerpen die de klassieke media niet halen of die volgens hen te weinig aandacht krijgen. Wie op zoek is naar interessante, diepgaande en originele berichtgeving is hier aan het juiste adres." (Nieuwsites.docx, 27 april 2010)
* "Met extra ijver heb ik de onlinekranten gevolgd, maar in het bijzonder de twee nieuwelingen die een tijdje geleden met zo veel tamtam werden aangekondigd: apache.be en dewereldmorgen.be. Wat ze gemeen hebben? Ze zijn veel diepgravender dan de andere, 'traditionele' kranten. Waarin ze verschillen? Apache gaat nog iets dieper, werkt meer rond onderzoeksjournalistiek en minder rond de directe actualiteit. Waarom ik Apache wel blijf volgen en Dewereldmorgen niet? Omdat Dewereldmorgen zo links als wat is. Kan ik evengoed het socialistisch partijblad lezen. Of moet ik communistisch partijblad zeggen? En ja, Apache is ook links getint. Maar Apache kan het onderscheid maken tussen (trouwens uitstekende) journalistiek en propaganda. Iets wat Dewereldmorgen moeilijker schijnt te liggen." (Zo Gezegd, 21 maart 2010)
* "Wij kunnen dingen die de gewone krant niet meer kan", zegt Timmerman. "We hebben heel snel een groot lezerspubliek gekregen, nu zitten we aan 5.000 unieke bezoekers per week. Het zou geweldig zijn mochten we die kunnen inzetten voor onze nieuwsgaring." (Metro, 24 februari 2010)
* "Sinds De Werktitel vier maanden geleden zijn eerste artikel online plaatste, is het 'journalistiek laboratorium' via mond-tot-mondreclame uitgegroeid tot een publiekslieveling. Nogal wat geëngageerde lezers kunnen de (media)kritische berichtgeving best smaken." (Knack, 24 februari 2010)
* "Ze zijn u klaarblijkelijk niet helemaal ontgaan, – op Facebook lijkt het alleszins toch een beetje te leven – de eerste 'experimenten' van het nieuwe online 'journalistiek laboratorium' De Werktitel. Bijzonder kritisch voor de gevestigde mediaspelers bericht deze nieuwe site, bestaande uit een zeskoppige, men only redactie, over de 'waarheid achter de waarheid', om het zo te zeggen, en zelfs al kan een mens zich soms afvragen of die kritiek soms niet slinks verwordt tot een vorm van natrappen (ook de ontslagen, ex-De Morgenmedewerker Tim F. Van der Mensbrugghe, intussen bekend van zijn eigen blogfaam, is een Werktitelredacteur), vaak hebben de laboranten overschot van gelijk en wijzen zij de klassieke media terecht met de vinger." (A. probeert, 28 oktober 2009)
* "Als het goed is, zeggen wij dat ook. Al heel vaak hebben wij een stuk met die zin willen beginnen. Het kwam er maar niet van, want omdat je zo'n oercliché maar één keer kan gebruiken, moet het meteen goed zijn. En voilà, nu is het goed. Dus zeggen wij dat ook. Het, dat is De Werktitel: een heldhaftige poging om de journalistiek weer op de rails te krijgen. Ambitieus en (dus) naïef, inderdaad, maar u en ik, de met recht en rede verzuurde mediaconsumenten, zullen het in de toekomst allicht van dit soort initiatieven moeten hebben. Wij hopen dan ook van harte dat een gebrek aan financiële en logistieke steun kan worden opgevangen met een surplus aan lef en intellect. Zelfs als De Werktitel morgen al ophoudt te bestaan, zullen we zeggen: goed geprobeerd en goed dat jullie geprobeerd hebben." (Radio Plasky, 19 oktober 2009)
Georges Timmerman
