Geachte heer Minister,
‘Interlandelijke adoptie moet in het belang van het kind, niet van de ouders gebeuren.’ Dat was de titel van het persbericht dat u vorige week rondstuurde na afloop van de Staten-Generaal Adoptie. Als adoptiefouder stuit die conclusie me tegen de borst. Niet omdat wat u zegt niet waar zou zijn, wel omdat de uitspraak de deur opent voor meer van het non-beleid dat interlandelijke adoptie in Vlaanderen kenmerkt.
Een beter leven
Ik weet het, als betrokken partij is het lontje kort, maar wanneer de allerbelangrijkste conclusie na bijna een half jaar Staten-Generaal Adoptie is dat adoptie in het belang van het kind en niet in het belang van de ouders moet gebeuren, dan vrees ik het ergste voor het nieuwe adoptiedecreet dat u tegen 2012 klaar wilt hebben.
De voorbereidende lessenreeks ligt intussen alweer zo’n vijf jaar achter mij, maar ik meen me te herinneren dat het geen vijf minuten duurde vooraleer we als kandidaat-adoptiefouders te horen kregen dat interlandelijke adoptie in de allereerste plaats een poging is om kinderen die in hun herkomstland niet opgevangen kunnen worden een kans op een beter leven te geven. In het belang van het kind dus, niet in het belang van de adoptiefouders.
Egoïsten
Mijnheer de minister, geloof me vrij, elke kandidaat-adoptiefouder is tot in zijn diepste vezels doordrongen van die gedachte. Het is de vanzelfsprekendheid zelve, net zoals één plus één twee is. Wie er anders over denkt, wordt er trouwens tijdens het maatschappelijk onderzoek terecht uit geflikkerd.
Dat u het er nog eens inpepert, is op zichzelf niet zo’n probleem. Jaren vol opleidingen, maatschappelijke onderzoeken, gerechtelijke procedures, administratieve rompslomp en geduldig wachten maken het vel dik. Een minister die impliciet laat uitschijnen dat kandidaat-adoptiefouders toch vooral door een kinderwens gedreven egoïsten zijn, passeert wel. Zelfs als die minister in zijn eigen partij een volksvertegenwoordiger heeft rondlopen die voor zichzelf wel met succes een adoptieachterpoortje vond.
Meer inspanningen
Problematischer is dat u op een nagel blijft kloppen waarvan zelfs de kop intussen al een flink eind in het hout steekt. Nog eens het punt maken dat al sinds jaar en dag de basis uitmaakt van interlandelijke adoptie lijkt vooral een manier om de echte problemen niet aan te pakken. Uw persbericht en het wetsvoorstel van uw partijgenoten die het aantal kandidaat-adoptiefouders willen terugschroeven en afstemmen op het aantal adoptiefkinderen, leest als een weigering om iets aan de grond van het probleem te doen.
Waarom daalt het aantal kinderen dat vrijgegeven wordt voor adoptie? Een internationale trend, klinkt het. Herkomstlanden doen, gelukkig maar, steeds meer inspanningen om zelf opvangmogelijkheden te voorzien. Dat klopt, maar het is slechts de helft van het verhaal. De andere helft krijgen we niet te horen. Misschien wel omdat het beleidsopties impliceert waar u als bevoegd minister minder graag over praat?
Ontheemde kinderen
Een deel van de opvangmogelijkheden in de herkomstlanden zelf wordt gefinancierd met de indirecte steun van kandidaat-adoptiefouders. Wie adopteert, betaalt niet enkel voor de administratie, de rechtszaken en de bemiddeling van de eigen adoptie. Een aanzienlijk deel van het geld gaat naar de uitbouw van lokale alternatieve opvang. Dat is een zeer verdedigbare aanpak: de problemen zijn immers gigantisch. Met interlandelijke adoptie an sich zullen we het heus niet redden. Ontheemde kinderen in de mate van het mogelijke lokaal opvangen gaat vandaag hand in hand met interlandelijke adoptie. Het maakt er een wezenlijk onderdeel van uit.
Maar wat zien we internationaal? Vlaanderen wordt van de adoptiekaart gespeeld door andere landen. Omdat buitenlandse adoptie-organisaties vaak veel groter zijn, beter gewapend worden door hun eigen overheden en veel meer investeren in lokale projecten. De Vlaamse overheid maakt die keuze niet. Ze investeert nauwelijks of niet in de opvang van ontheemde kinderen. Niet lokaal in de herkomstlanden en, daar onlosmakelijk mee verbonden, ook niet in Vlaanderen.
Mijnheer de minister, wanneer u het meent met die eerste plaats van het belang van het kind, dan wordt het zaak uw portefeuille een flink eind open te trekken. De wetsvoorstellen die uw partijgenoten geheel toevallig aan de vooravond van het einde van de Staten-Generaal Adoptie bekend maakten, doen het tegenovergestelde vrezen.
Met bijzondere hoogachting,
Tom Cochez
