Toegegeven: naar mijn smaak mogen er gerust wat meer interviews op de site van Apache verschijnen. Gisteren publiceerden we er nog eens eentje, en wel met David Mitchell, een Britse schrijver die Belgen cool vindt om dat ze al 180 jaar een land vormen zonder dat er een nationale identiteit is.
Daarbij stel ik mij altijd vraag of het wel voldoende is om alleen de uitgetikte en opgesmukte versie van zo'n interview op de wereld los te laten. Want met de technologie van vandaag kunnen we zoveel meer doen.
Tegenwoordig wegen dictafoontjes twee keer niets, ze zijn zo klein dat je ze bijna in je oorschelp kunt proppen, er valt vele uren geluid mee op te nemen, en dat geluid is op de koop toe van uitstekende kwaliteit. Dankzij een uitschuifbaar USB-armpje zijn vele toestelletjes makkelijk aan te sluiten op een computer. Dat is nog eens iets anders dan die ouwe, krakende bakken met hun stomme microcassettebandjes.
Leuke soundbites
De technologie van tegenwoordig geeft ongehoorde mogelijkheden. Zo zou je de audiofiles van een interview of een debat in principe mee kunnen geven met de uitgeschreven versie. (De stukken waarvan de interviewee aangegeven heeft dat ze off the record zijn, laat je er dan uiteraard uit.) Dat geeft meer inzicht in het tot stand komen van een interview. Je zou er als lezer van versteld staan hoeveel journalistieke arbeid er kruipt in het herstructureren van de tekst en in het recht trekken van kromme zinnen. Het maakt je interview ook geloofwaardiger: je kunt bewijzen dat je niet gewoon iets verzonnen hebt.
Maar zit er daar eigenlijk wel iemand op te wachten? Moeten we niet veeleer een paar leuke soundbites selecteren en de rest van het interview op een harde schijf in een kluis bewaren voor als de interviewee ooit komt te beweren dat hem woorden in de mond gelegd zijn?
Schaamtelijk
Daarbij: als journalist ga je mooi met de billen bloot. Neem gerust van mij aan dat een vraag zelden even spitsvondig, even rechtuit en even geïnformeerd werd gesteld als ze geschreven staat. In mijn geval komt een vraag vaak neer op wat warrig gebroebel dat de interviewee vooral moet aanzetten om voort te praten. Diens antwoorden zijn altijd het belangrijkste, de vragen verzin ik wel bij het uitschrijven.
Er zíjn natuurlijk wankers die hun eigen vragen belangrijker vinden dan de antwoorden erop. Een beproefd procédé dat vooral in de muziekjournalistiek toegepast wordt: je stelt een lange vraag waar duidelijk diep over nagedacht is en waarop de interviewee enkel ja of neen te antwoorden heeft. Vervolgens verschijnt die vraag – lichtjes aangepast naar de ik-vorm – als titel boven het interview. Ik vind dat schaamtelijk.
Dan is het nog maar de vraag of het openbaren van de audiofiles zulke egomaniakale interviewers niet nog méér zou doen opzwellen. Anderzijds kan de lezer zich misschien wel een deuk lachen als blijkt dat de vraag 'In de song 'Hotel California' werk je met het beeld van een hotel als metafoor voor de Amerikaanse staat Californië, waar je evenmin weg geraakt als je er ooit beland bent' er in werkelijkheid uitkwam als 'I like song 'Hotel California' very much!'
Tim F. Van der Mensbrugghe
