Wie zijn de echte vrienden van het Congolese volk?

Redactie Apache
Walter Zinzen

Door Tony Busselen, lid van de Congogroep van Intal.be

Tony Busselen
Tony Busselen: 'Waarom maakt Walter Zinzen zich niet kwaad over het feit dat de Congolese regering verplicht wordt om de schuldenlast van Mobutu af te betalen?'

Het huidige eenheidsdenken over Congo stelt dat "Kabila een dictator en moordenaar is die thuis hoort in het internationaal strafhof van Den Haag". Wie dat in twijfel durft te trekken krijgt alle mogelijke verwijten over zich heen. "Waar is je kritische zin?", roept Walter Zinzen zijn collega-journalist Colette Braeckman in De Morgen van 20 maart toe.

Verkrachtingen

Voor Zinzen volstaat het talloze malen te verwijzen naar allerlei ‘rapporten’, meestal opgesteld en altijd gefinancierd door Westerse regeringen en ngo’s, die gelezen worden door een kleine kring van specialisten die daaruit een uiterst ongenuanceerde visie distilleren en die dan eindeloos herhalen in de media.

Walter Zinzen vraagt zich bijvoorbeeld af wat er al echt gedaan is aan misdaden begaan door het Congolese leger en aan de verkrachtingen van vrouwen in Oost-Congo? Hij zou zich bijvoorbeeld eens kunnen informeren bij Colette Braeckman, die de situatie op het terrein wel degelijk beter kent en al vele jaren borg staat voor integere journalistiek over Congo.

Eenzijdige visie

De huidige hetze tegen Joseph Kabila kan, als ze haar doel bereikt, enkel uitlopen op een vergevorderde voogdij opgelegd aan de Congolese regering

Ik denk dat het ook een goed idee zou zijn dat hij gaat praten met dokter Kasereka Lusi, die aan het hoofd staat van het hospitaal Heal Africa in Goma, dat zich toelegt op het behandelen van slachtoffers van seksueel geweld. Die zal hem zeggen dat de situatie de laatste tijd verbeterd is: "Ons grote succes is dat er in 2006 een artikel is opgenomen in de grondwet waarbij seksueel geweld werd bestempeld als misdaad tegen de mensheid. De Congolezen zijn op hun hoede, de problematiek komt in de media, we laten dit niet langer gebeuren! We krijgen nu nog wel gevallen binnen, maar iedereen speelt een beetje politie om de vrouwen te beschermen. De oorlog is gedaan in de steden en de Monuc helpt ons daarbij. Probleem blijft de afwezigheid van justitie in landelijke gebieden. De overheid heeft veel prioriteiten, maar ze is zeer zwak en heeft te weinig geld om bijvoorbeeld misdadigers eten te geven in de gevangenis."

Ik denk dat het ook een goed idee zou zijn dat Walter Zinzen het hele Human Rights Watch-rapport van juli 2009 aandachtig leest en ook die feiten en analyses noteert die niet direct pleiten voor zijn eenzijdige visie op de situatie in Congo. Dan zou hij bijvoorbeeld kunnen lezen dat er sinds 2006 inderdaad verschillende wetten werden gestemd en dat er zelfs een artikel in de grondwet werd ingeschreven op eigen initiatief van Congolese parlementairen, niet onder druk of op suggestie van de Belgische raadgevers.

Onstuitbare vooruitgang

Hij zou daar ook volgende besluiten en feiten kunnen lezen: "De zaken gaan minder snel vooruit bij de militaire rechtbanken dan bij de burgerlijke rechtbanken, maar er is een merkbare vooruitgang in vergelijking met 2003, toen een veroordeling van zelfs gewone soldaten in Bukavu uitzonderlijk was." In 2008 werden 673 nieuwe gevallen van seksueel geweld behandeld voor burgerlijke en militaire rechtbanken in Zuid-Kivu. Burgerlijke rechtbanken velden in 101 gevallen een oordeel, waarbij in 71 gevallen de beschuldigden gestraft werden. Internationale ngo’s telden in 2008 88 gevallen van seksueel geweld behandeld door militaire rechtbanken. In achttien gevallen werd er een uitspraak gedaan, waarbij vijftien veroordelingen werden uitgesproken. Unicef maakte op 12 februari 2010 bekend dat dankzij de wet op de kinderbescherming van 10 januari 2009 er 5.930 kindsoldaten gedemobiliseerd werden in datzelfde jaar.

Dit is inderdaad geen euforisch beeld van ‘onstuitbare vooruitgang’. En niemand pleit ervoor Kabila te 'adoreren'. Maar het is in elk geval een veel genuanceerder beeld dan dat van Zinzen.

Agressieoorlog

Het probleem is onder andere dat de Congolese regering geen geld heeft. En dan vraag ik mij af: waarom maakt Zinzen zich niet kwaad over het feit dat de Congolese regering verplicht wordt om de schuldenlast van Mobutu af te betalen? Vorig jaar werd Kinshasa verondersteld daar 439 miljoen dollar (329,25 miljoen euro) voor uit te trekken. Dat is 25 procent van het regeringsbudget dat niet kan gaan naar het betalen van eten voor de gevangenen, een betere werking van justitie of gezondheidszorg.

Een ander probleem is dat de internationale gemeenschap van de Congolese regering al sinds 1999 een “politieke oplossing” voor de agressieoorlog eiste. Dat kwam omdat de agressors, Rwanda en Oeganda, nu eenmaal bondgenoten waren van de VS en Europa te laf was om tegen die landen en dus tegen de VS in te gaan. De huurlingen en collaborateurs met de Rwandese en Oegandese agressielegers moesten worden erkend als “authentieke vertegenwoordigers van het Congolese volk”.

Karikatuur?

Vanaf 2003 kon de internationale gemeenschap uiteindelijk haar “politieke oplossing” opleggen. En die bestond erin dat inderdaad allerlei oorlogsheren en oorlogsmisdadigers op alle niveaus van de staat en het leger moesten worden geïntegreerd. Vandaag wordt deze concessie die Kabila toen deed om vrede te bekomen tegen hem gebruikt alsof hij zich uit vrije wil met deze mensen zou gecompromitteerd hebben en dus evengoed in Den Haag zou thuishoren als zij. Dat hij ondertussen democratisch verkozen is, verhindert geenszins de lynchpartij die sommigen in onze media menen te moeten organiseren.

Waarom heeft Walter Zinzen in 1999 niet met evenveel verve campagne gevoerd tegen die politieke oplossing als hij nu doet tegen iedereen die nuances legt en weigert de situatie in Congo met een karikatuur te omschrijven?

Duurzame voogdij

De huidige hetze tegen Joseph Kabila kan, indien ze haar doel bereikt, enkel uitlopen op een vergevorderde voogdij opgelegd aan de Congolese regering. Maar Europa en de VS zitten tot over hun oren in een systeemcrisis. Ze mogen zich dan druk maken over de groeiende activiteit van China, Brazilië en India in Afrika, het zal niets afdoen aan de veranderende krachtsverhoudingen in de wereld. Bovendien: met of zonder Kabila, met of zonder China, met of zonder de crisis waarin Europa en de VS verdrinken, hoe dan ook zal een nieuwe duurzame voogdij vanuit een alliantie Europa-Verenigde Staten in Congo nooit meer mogelijk zijn. Daarvoor hebben de Congolezen te veel mee gemaakt. Als het toch ooit zover komt, ben ik zeker dat Walter Zinzen het Congolese volksverzet tegen de nieuwe bezetters zal steunen.

Ondertussen denk ik dat we er het best aan doen om respect te eisen voor de soevereiniteit van het Congolese volk. In plaats van meester-schaakspelers als Karel De Gucht achterna te lopen.

Tony Busselen verbleef geruime tijd in Kinshasa, is lid van de Congowerkgroep van Intal en auteur van het boek 'Congo voor beginners' (Epo), dat binnenkort verschijnt.

LEES OOK
Tom Cochez / 19-09-2014

Premier De Wever of tripartite

In het Belgische politieke landschap is er slechts een positie interessanter dan het premierschap: de positie boven de premier. Doorgaans is die plaats niet vacant maar als Bart…
Tom Cochez
Peter Casteels / 30-08-2011

Gravensteengroep valt van de wereld

Ons financiële model staat op instorten, en toch zijn er nog altijd mensen die zich interesseren voor Brussel-Halle-Vilvoorde. Niet enkel politici die er wat aan kunnen verdienen,…
Moraalfilosoof Etienne Vermeersch nam het initiatief om een manifest te schrijven dat het hoofdstuk van de nota-Di Rupo over de rand rond Brussel viseert (Foto Danny Gys - Reporters)
Redactie Apache / 13-09-2010

De gemiste kans van Catherine Ashton

De Britse Catherine Ashton vertegenwoordigt de EU in het buitenland. Bij haar aanstelling kwam een pak nieuwe middelen vrij voor het Europese buitenlandbeleid. Maar assertief kan…
Bilal Benyaich