Hoe het Antwerpse referendum van 18 oktober ook uitdraait, de Lange Wapper wordt in géén geval gebouwd. Althans niet in Antwerpen. Gents burgemeester Daniël Termont (sp.a) sluit morgen een overeenkomst met zijn Antwerpse ambt- en partijgenoot Patrick Janssens waardoor de omstreden brug in de Gentse haven zal verrijzen. 'In Gent zal de bevolking niet moeten kiezen tussen een brug of een duikweg', grijnst Termont. 'Wij gaan simpelweg voor een bovengrondse tunnel: The Tube!'
"Christophe, past op dat ge niet van uw kruk pletst, maar ik ga u ne keer iets vertellen", fluisterde Daniël Termont begin september plotsklaps in het oor van Christophe Peeters (Open Vld), de Gentse schepen van Sport, Financiën en Facility Management. Beiden hingen na een slopende gemeenteraad aan de toog van café Den Turk, recht tegenover het stadhuis. "Het kan niet zijn dat ik tienduizenden euro's blijf investeren in onnozele televisieseries terwijl Antwerpen al een jaar aan een stuk gratis en voor niets het nieuws blijft halen met een brug die nog gebouwd moet worden. Bon, die Lange Wapper komt naar Gent en daarmee uit", deelde Termont droogjes mee.
Volgens onze bronnen smakte Christophe Peeters niet met zijn kloten tegen de grond, maar verslikte hij zich wel danig in zijn Italian Coffee. "De Lange Wapper in Gent?!", hikte Peeters. "Daniël, waar zijt gij mee bezig, jongen?"
Burgemeester Termont wist goed genoeg waar hij mee bezig was. Hij had reeds vele malen laten verstaan dat hij een project als de Oosterweelverbinding wel zou zien zitten in Gent. De ring rond Gent, de R4, omcirkelt namelijk ook het volledige havengebied, terwijl het stadsbestuur al zeer lang pleit voor een verbinding die dichter bij de stad loopt. In het verleden strandden de plannen voor zo'n kortsluiting telkens opnieuw in de schoot van de Vlaamse regering.
Tactisch spelletje
Thans valt de oproep van Termont niet langer in dovemansoren. Nu steeds duidelijker wordt dat de Antwerpse bevolking de Lange Wapper zal wegstemmen, zoekt de BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel), bouwheer van de Oosterweelverbinding, naar een elegante manier om haar eigen hachje te redden. Immers, als de Lange Wapper er niet komt, hangen er de BAM loodzware schadeclaims boven het hoofd vanwege Noriant, het consortium dat de opdracht binnenhaalde om de brug te bouwen.
Na overleg tussen Karel Vinck, CEO van de BAM, en minister-president Kris Peeters (CD&V) werd besloten om de Gentse piste een kans te geven. Halfweg augustus stelde minister van Openbare Werken en Mobiliteit Hilde Crevits (CD&V) Termont op de hoogte van het plan-B: "Als Antwerpen de brug niet wil, is ze voor u."
Dat het uiteindelijk toch nog bijna twee maanden zou duren – tot enkele dagen vóór het referendum – vooraleer het Gentse schepencollege definitief instemde met het voorstel, wijt Vinck aan het "sympathieke tactische spelletje" dat Daniël Termont speelde. "Burgemeester Termont is geen dommekloot. Natuurlijk wou hij zijn prijs opdrijven", verklaart Vinck aan De Werktitel. "Of anders gezegd: hij wou de prijs die Gent moest betalen naar beneden halen. Vandaar dat de discussie over bepaalde details langer aansleepte dan feitelijk nodig was."
Negatieve buzz
De strategie van Termont lijkt zijn vruchten afgeworpen te hebben. Naarmate de zenuwachtigheid in de Vlaamse regering toenam door de aanhoudende negatieve buzz over de Lange Wapper, kreeg de Gentse burgemeester meer gedaan.
"Je moet weten dat Kris Peeters z'n hoofd zowat op het kapblok heeft gelegd door zich voluit achter de Lange Wapper te scharen", zegt een Vlaams-nationalistische regeringsbron. "Het staat nu al vast dat de Antwerpenaars tegen de brug en dus vóór het tunneltracé zullen stemmen. In principe heeft Antwerpen de minister-president dus stevig bij zijn kloten." Maar door het voorwerp van het debat te verplaatsen naar Gent, redt Peeters zijn vel, en dat van de BAM. "Dat de Vlaamse regering daardoor nóg dieper in de buidel moet tasten, is blijkbaar slechts een futiliteit", foetert Vlaams volksvertegenwoordiger Jurgen Verstrepen (LDD), een notoir voorstander van de Lange Wapper.
Welke toegevingen Termont precies binnengehaald heeft, blijft voorlopig giswerk. "Maar bon, het zou mij niet verbazen dat het studiewerk om de Antwerpse plannen om te zetten naar een project dat past binnen de Gentse omgeving volledig op kosten van de regering zal gebeuren", zegt Vlaams Parlementslid én Gentenaar Filip Watteeuw (Groen!). "Ook schijnt Termont enkele persoonlijk stijlvoorkeuren te koesteren die niet echt stroken met het huidige ontwerp van de Lange Wapper. Ik vrees dat de belastingbetaler zal opdraaien voor de herwerking van het design."
Hondendrol
De Gentse burgemeester geeft dat toe. "Kijk, de Oosterweelverbinding is veel langer dan wat wij hier nodig hebben", legt hij uit. "Het enige wat we vragen is een brug over het Zeekanaal Gent-Terneuzen die Wondelgem rechtstreeks met Oostakker verbindt. De ingenieurs moeten de plannen dus sowieso aanpassen. Awel, is het dan zoveel gevraagd dat ze hier en daar een kleine stilistische wijziging doorvoeren?"
Concreet zou de Lange Wapper in zijn Gentse versie niet meer zo ostentatief naar de hemel reiken. "Die pieken van het huidige ontwerp zijn toch wat opzichtig, vindt u ook niet? Geef mij maar iets dat wat dichter bij de grond staat", zegt Termont. "Maar niet zó dicht dat het een duikweg wordt, hé! In Gent zal de bevolking niet moeten kiezen tussen het één of het ander, wij bouwen gewoon een bovengrondse tunnel: The Tube."
In academische kringen rijzen er ernstige vragen bij het idee om op veertig meter hoogte een metersbrede buis over het Kanaal Gent-Terneuzen te plaatsen. "Dan prefereer ik toch de elegante en ranke structuur van de Lange Wapper", bekent professor Bart Verschaffel, voorzitter van de vakgroep Architectuur en Stedenbouw aan de UGent. "Tenzij Termont die buis in camouflerende verf denkt te kunnen schilderen, vrees ik dat The Tube danig in het oog zal springen."
Martine De Regge (sp.a), de Gentse schepen van Openbare Werken, sust. "Och, wie woont er daar? Dat gebied is op een paar vergeten gehuchten na een niemandsland van industrie", zegt De Regge. "Plaats er voor mijn part een brug in de vorm van aan hondendrol, niemand zal er iets van merken."
Zelfs de lokale ecologisten zijn niet per se tegen The Tube. "Wie nu van Wondelgem naar Oostakker wil, moet ofwel via de Muide, nog altijd een bebouwde kom, of moet helemaal rondrijden via Zelzate", zegt Louise Isselé, voorzitter van de Gentse afdeling van de Jeugdbond Natuur en Milieu. "Door het autoverkeer door The Tube te jagen wordt de Muide ontlast en daalt de uitstoot van schadelijke gassen. Het enige wat ons zorgen baart, is het lot van de fietsers: ze gaan die toch niet in een tunnel laten rijden?"
Volgens Termont zijn dat details voor later. "Tegen dat The Tube er staat, zullen we wel een oplossing gevonden hebben", hoopt de burgemeester. Is er dan geen mogelijkheid om het veer van Langerbrugge te behouden om fietsers over het Kanaal Gent-Terneuzen te helpen? "Neen. Dat past in onze deal met Antwerpen: wij krijgen de Lange Wapper, in ruil mogen zij met onze veerboot over de Schelde varen", legt Termont uit.
De Lange Wapper is overigens niet de eerste brug die van Antwerpen naar Gent verhuist. Sinds een jaar staat er nabij Flanders Expo een noodbrug die in Antwerpen nog dienst heeft gedaan tijdens de werken aan de Ring. "Door de komst van Ikea wijzigde de plaatselijke verkeerssituatie. Die noodbrug kwam ons als voorlopige oplossing handig uit", aldus schepen De Regge.
Lange Penis
Op de site Flanders Expo-Ikea verrijst binnenkort ook een nieuw, hypermodern stadsdeel, The Loop. "Klinkt schoon, nietwaar?", glundert Termont. "In het zuiden The Loop en in het noorden The Tube. En als dat eindelijk allemaal rechtstaat, is de cirkel helemaal rond. Ik ben nu trouwens al aan het nadenken over een tv-serie die zich hoofdzakelijk op de R4 zal afspelen: Zwaantjes. Dat moet een serie worden over de wegpolitie met optrekkende moto's, spectaculaire accidenten en halsbrekende achtervolgingen door The Tube. Als het van mij afhangt, zal het er stevig aan toegaan."
Wat niet van de Gentse burgemeester zal afhangen, is de bijnaam die The Tube krijgt. Nu al wordt er in het stadhuis spottend gesproken over de Lange Sjarel – de Lange Penis voor wie in het AN is opgevoed. "Pff, ik kan daar mee leven", pruttelt Termont. "Uiteindelijk hebben wij Gentenaars toch bewezen dat we de langste fluit hebben. Allez, geef toe, 't zal schoon zijn als de Antwerpenaars zondag gaan stemmen. Ze mogen louter voor de eer een beetje hun mening gaan geven over een brug of een tunnel, en het enige wat ze zullen krijgen, is een roestige veerboot."
