De strijd om links

Kamiel Vermeylen
5251166201_c4c2889300_z
Manuel Valls (Foto PS)
5251166201_c4c2889300_z
Manuel Valls (Foto PS)

Op een vroege herfstavond in 2015 vindt in het Wenen topoverleg plaats om de toekomst van de Europese sociaaldemocratie te redden. Regeringsleiders Manuel Valls (Fr), Stefan Löfven (Zwe), Werner Faymann (Oos), vicebondskanselier Sigmar Gabriel (Dui), en Europees Parlementsvoorzitter Martin Schulz vormen het selecte gezelschap. De bende van vijf, zoals Gabriel het noemt. Anderhalf jaar voordien vergaderden ze voor het eerst in dezelfde jachthut waar ooit Willy Brandt (Dui), Olof Palme (Zwe) en Bruno Kreisky (Oos) het gouden tijdperk van de sociaaldemocratie vierden. In tegenstelling tot deze drie musketiers, bevindt de bende van vijf zich vandaag in de hoek waar de klappen vallen.

De vluchtelingencrisis plaatst de sociaaldemocraten voor een grote uitdaging terwijl de oude vraag naar gelijkheid en rechtvaardigheid hen om de oren slaat. Het vijftal is er zich goed van bewust dat ze door beide kanten van het politieke spectrum onder vuur wordt genomen. De kritiek is immers niet mals: de sociaaldemocraten zijn kampioen in het uitstellen van gemaakte beloftes. De luidkeels aangekondigde regulering van de banken is uitgebleven terwijl de risico’s bij de belastingbetaler blijven. Of de sociaaldemocraten nu regeren of niet, het maakt weinig verschil. Een gigantisch probleem, want als je het verschil niet kan maken, roep je weinig enthousiasme op. Net dat is de eigenlijke ellende van de huidige Europese sociaaldemocratie.

Daarom is de aantrekkingskracht van de "nieuwe linksen" niet te verklaren zonder de ontgoocheling over de regerende sociaaldemocraten. De lacune van het enthousiasme wordt wel belichaamd door onder meer Corbyn, Iglesias (Podemos) en Varoufakis. Ze openen zonder schroom de aanval op het politieke establishment en worden door vooraanstaande economen als Pikkety en Stiglitz gesteund. Zij zetten zich af tegen de  huidige besparingsdrang van de Troika, die ze als cynisch en onrechtvaardig beschouwen. Ze doen dat met een flair die zelfs de conservatie historicus Paul Nolte inspireert: "Men kan zeggen wat men wil, de golf van de populistisch-socialistische renaissance van links is een van de meest dynamische politieke fenomenen van dit ogenblik". Toch zijn de 'nieuwe linkse leiders' niet de enigen die de sociaaldemocraten het vuur aan de schenen leggen. Aan de andere zijde van het spectrum krijgen ze nog meer de wind van voren, want ook daar is de kiezer ontgoocheld. Waar centrumlinks halsstarrig een gulden middenweg zoekt tussen eigenbelang en internationale solidariteit, zwaaien nationalistische partijen steeds vaker de plak. Die partijen beperken zich tot de bescherming van haar nationaal cliënteel, met electoraal succes.

Hoe denkt de bende van vijf dan wel dit existentiële vraagstuk te beantwoorden? In Wenen ligt er een en vijftal strategiedocumenten op tafel: Valls werkt aan economische groei en (Europese) veiligheid, Faymann en Gabriel storten zich op de financiële politiek, Löfven bestudeert een sociaal Europa terwijl Schulz de vluchtelingenproblematiek bekijkt. Wat is er dan concreet uit de bus gekomen? De sociaaldemocraten willen naar een economische regering in de Eurozone streven, naar een Europese Energietransitie en naar een fiscale unie. Bovendien ijveren ze voor een homogeen Europees asielrecht met een verdeelsleutel voor de asielzoekers. Op het partijweekend van de SPD in december sprak de bende van vijf zich nog in koor uit tegen de rechts-populistische partijen in Europa. Voorlopig blijft het koffiedik kijken of ze ook zichzelf kunnen heruitvinden.

Het volledige artikel kan je lezen via deze link.

LEES OOK
Steven Vanden Bussche, Samira Ataei / 10-06-2020

Mondmaskers: hoe de Belgische modesector buitenspel werd gezet

Defensie liet bij de bestelling van mondmaskers snelheid primeren boven kwaliteit. Uit documenten die Apache kon inkijken blijkt dat verschillende voorschriften tijdens de lopende…
mask-4964589
Redactie Apache / 03-05-2019

Formateurs: jij kan het schudden

Wie wil er nog peilingen en stemtests als u gewoon zelf een regering kan vormen? Speel nu Formateurs™, het politieke kaartspel van Apache.
Screen Shot 2019-04-30 at 20.30.03
Steven Vanden Bussche / 05-12-2018

Twee Turken erelid PEN Vlaanderen: 'Nationalisme creëert onvermijdelijk haat'

De Turkse onderzoeksjournalist Ahmet Sik en essayist en romanschrijver Ahmet Altan zijn twee nieuwe ereleden van Pen Vlaanderen. 'Nationalisme creëert onvermijdelijk haat', zegt…
Ahmet Altan (Foto (c) Picture Alliance/Photoshot)