Meningsuiting

Herman Loos
Herman Loos - Column - Uitgelicht
Herman Loos

Ik houd van een debat op het scherp van de snee, met solide argumenten op basis van feiten, analyse en een stevige portie ideologie. Als er een zaak is waarvoor ik mezelf op de borst durf kloppen, is het dat ik mijn columns hielp opgroeien tot een vrijplaats voor tegenspraak. Door reacties ernstig te nemen, krijg je ernstige reacties. Vaak zijn we het in ons schrijversgroepje oneens, maar de vrijheid van meningsverschil is het voornaamste aspect van de vrije meningsuiting.

Rechtsmiddelen

In onze samenleving is de vrije meningsuiting verre van absoluut. De rechtsstaat kent een heleboel mechanismen om ze in te tomen. Bepaalde meningen zijn verboden, zoals het ontkennen van de Holocaust, af en toe wordt een tijdschrift of een boek uit de handel genomen. Het zijn rechtsmiddelen die flirten met de grenzen van de censuur maar alles wel beschouwd moeten we ze liever koesteren dan de mening die onterecht sneuvelt op haar kapblok. Het zijn immers rechtsregels die ons in staat stellen, verplichten zelfs, om onze meningsverschillen beschaafd en geweldloos uit te vechten.

Een belangrijke vraag is of deze mechanismen voor elke groep in de samenleving voldoende beschikbaar zijn. Telkens we op de openbare omroep een debat over islam en haar verschijningsvormen in Europa laten voeren door twee blanke mannen, beperken we in feite de vrije meningsuiting. Media als gatekeepers hebben een gigantische verantwoordelijkheid. Ze tasten niet enkel af wat in de publieke ruimte gezegd kan worden, ze bepalen vooral wie kan spreken. Dat element heb ik in het fragmentaire debat over de vrije meningsuiting niet kunnen ontwaren.

Zelfcensuur

Het stoort me dat democratie plots versmald wordt tot het recht om eender wat te zeggen

Het stoort me dat democratie plots versmald wordt tot het recht om eender wat te zeggen. Een tijdje geleden was democratie nog de plicht om zich neer te leggen bij een kiesuitslag en de daarop volgende coalitieonderhandelingen. Altijd weer dat zwaaien met de democratie en haar zogenaamde fundamenten die meehuilen met de wind. Volgende week krijgt weer een andere pijler de zwarte piet toegespeeld. Misschien heeft democratie, meer dan aan een absolute vrije meningsuiting nood aan wederzijds respect.

We leren kinderen dat pesten geen pas heeft, dat mensen zomaar uitschelden of beledigen onwenselijk gedrag is. We worden opgevoed met de idee dat zelfcensuur een gezonde deugd kan zijn. Ik zal niet tot de dood het recht verdedigen van mensen die eender wat willen zeggen, dus hoed ik mij dit citaat in de publieke ruimte op te werpen. Iedereen heeft het recht op zijn mening en het recht deze te uiten en het laatste woord is aan de rechtsstaat, niet aan geweld. Dat wel. Misschien maakt dat mij Charlie, misschien niet. Misschien gun ik mij in deze het voordeel van de twijfel.

LEES OOK
Tom Lievens / 21-07-2011

Met alle Chinezen

Hoe lang duurt het nog vooraleer we een Chinese revolutie gaan beleven, vraagt columnist Tom Lievens zich af. Op veel moedige zetten van buitenlandse regeringen hoeft de modale…
Internetcafé in Shanghai. Twitter en Facebook zijn er voor deze man niet bij. (Foto 2 dogs)