Arbeidsdeling kan ook over de schreef gaan - ik herneem, arbeidsdeling is in vele gevallen gigantisch ver over de schreef gegaan. De taken in een bedrijf zijn dermate opgedeeld dat je als werkkracht, indien je wenst te blijven nadenken, vaak volstrekt onnozele zaken moet uitvoeren. Deksels op potjes zetten, messen in hun verpakking steken, ophangpinnen plaatsen: niet onze taak. Een probleem dat in enkele seconden opgelost kan worden, moet volgens de bedrijfsfilosofie een va-et-vient tussen een dienst of drie worden.
Tayloristische bedrijfsvloer
Daar moet ik dus aan denken wanneer ik lees hoe een beursanalist in een interview laat optekenen dat elke mens van nature hebzuchtig is. Van die bewering kijkt uiteraard geen hond op. Misschien heeft hij zelfs gelijk, als hij die hebzucht niet louter aan financiële en materiële zaken verbindt. Op zich is die vaststelling echter allesbehalve interessant, net zoals alles wat de mens van nature is weinig interessant is. Echt boeiend wordt het maar wanneer we ons niet afvragen wat de mens is maar wel wat hij kan zijn.
De mens schijnt van nature nogal veel niet te zijn: monogaam, altruïstisch of vegetarisch om maar enkele eigenschappen te noemen. Op basis van mijn eigen ervaringen zou ik daar aan willen toevoegen: klantvriendelijk en verantwoordelijk. Het heen-en-weerspel tussen diensten is immers niet eigen aan de tayloristische bedrijfsvloer, ze is ook de rode draad in elke overheids- of bedrijfsadministratie. Vaak lijkt het of arbeidstaakverdeling vooral een efficiënte manier is om het slechtste in de mens naar boven te halen, of toch minstens de ergerlijke eigenschap om de verantwoordelijkheid door te schuiven.
Grijze massa
Echt boeiend wordt het maar wanneer we ons niet afvragen wat de mens is maar wel wat hij kan zijn
Eerlijk gezegd heb ik het stilaan gehad met die van-naturepredikers. Alsof het een intelligente opmerking zou zijn. Een paar miljoen jaren evolutie en enkele eeuwen Verlichting zijn over onze grijze massa gedenderd om dan maar vrede te moeten nemen met de vaststelling dat de mens van nature een beest is voor zijn medemens? Argumenteren met de zogenaamde natuur van de mens is het ultieme zwaktebod, de achtste hoofdzonde – "ze hebben mij geduwd" doopte Urbain Servranckx uit Tollembeek haar ooit.
De waarheid is dat het gros van de mensen is uitgerust met een degelijk werkend verstand dat best beslissingen kan nemen. Het is maar door de gave van de rede te faciliteren dat we mensen kunnen stimuleren om betere mensen te zijn. Voor zichzelf, voor hun medemens, voor het systeem dat ze in stand houden of net niet. Tot het zover is, zullen denkers razende essays moeten blijven schrijven getiteld "Comment sommes-nous devenus si cons?" Et ben, parce que.
