In de schaduw van de VRT-toren

Tom Cochez
(Foto: VRT)
(Foto: VRT)
(Foto: VRT)
(Foto: VRT)

Het was een pittig interview op Radio 1, woensdagochtend. De interviewer van dienst legde Gert Ysebaert het vuur aan de schenen. Over de voorbije ontslagronde binnen Mediahuis, over de synergie tussen De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Over de mogelijke verschraling van het nieuwsaanbod en - niet in het minst - over de indirecte subsidies van de overheid aan de geschreven pers via Bpost.

'Over de 290 miljoen euro van de VRT wordt heel veel gesproken, maar over een quasi gelijkaardig bedrag voor de geschreven pers horen we weinig', wierp de interviewer Ysebaert voor de voeten.

Belastinggeld

Daarmee reikte hij meteen ook een van de belangrijkste argumenten aan voor een sterke openbare omroep: over dit soort feiten lees je niets in de geschreven pers. Je leest er bladzijden vol over de VRT, maar je hoort of leest er niets over de lopende lobbycampagne van de grote mediagroepen bij de regeringsonderhandelaars waar de indirecte subsidies voor de geschreven pers momenteel op tafel liggen. Zelfs in de stukjes die verschenen na het interview op Radio 1 in De Morgen (online) en De Tijd wordt er met geen woord gerept over de toch behoorlijke smak belastinggeld die jaarlijks naar De Persgroep en Mediahuis stroomt.

In die stukjes ligt de focus op het feit dat de CEO van Mediahuis het min of meer een schande vindt dat de VRT een nieuwssite heeft waarmee ze 'oneerlijke' concurrentie betekenen voor de krantensites. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van belastinggeld: oneerlijke concurrentie aangaan met 'de privé'?

In het interview formuleerde Ysebaert het zo:

We moeten een debat voeren over de rol van de VRT. Die zal moeten besparen. De besparing moet gepaard gaan met een breder debat. Moet de VRT gratis nieuws blijven leveren als er ook andere nieuwssites zijn? Ik zeg niet zozeer dat we de VRT moeten inperken. Mijn bezorgdheid is dat het ecosysteem van de Vlaamse media blijft bestaan.

Breed debat

Een debat kan nooit kwaad, maar als dat debat er komt, dan moet het meteen over alles gaan. De VRT moet zich in ruil voor de 290 miljoen euro op zijn minst nog aan een beheersovereenkomst houden. Het geld dat de kranten indirect krijgen via Bpost, wordt hen zonder enige voorwaarde ter beschikking gesteld. Net zoals het btw-o tarief overigens, wat ook een indirecte vorm van subsidiëring betekent.

Een debat over de toekomst van ons medialandschap heeft enkel zin wanneer alle directe en indirecte overheidssubsidies in media op tafel komen.

Een debat over de toekomst van ons medialandschap heeft enkel zin wanneer alle directe en indirecte overheidssubsidies in media - zowel in de openbare zender als in de private geschreven (en andere) pers - op tafel komen. In dat geval mag je bij de 290 miljoen euro die de VRT krijgt nog een bedrag aan directe en indirecte subsidies voor private media bijtellen dat ergens tussen de 300 en de 350 miljoen euro ligt.

Bovendien zou de insteek van zo'n debat waarin alle puzzelstukken op tafel komen niet in de eerste plaats economisch van aard moeten zijn. Als het gaat om belastinggeld dat wordt geïnvesteerd in media met als fundamenteel argument het garanderen van goede en diverse journalistiek, dan moet de vraag hoe je als overheid voor dat soort journalistiek kan zorgen centraal staan. Niet de vraag hoe de bestaande mediagroepen het best aan hun trekken kunnen komen. De wegen die daartoe leiden, zouden bovendien in de eerste plaats transparant moeten zijn, wat met de schimmige indirecte subsidievormen via Bpost en btw-o-tarieven à la tête du client, verre van het geval is.

Zo'n debat zouden we zeer verwelkomen, maar is het dat wat Gert Ysebaert woensdagochtend voor ogen had? Of gaat het hem er enkel om de VRT te laten bloeden voor de imploderende krantenmarkt?

LEES OOK
Nico Kennes / 30-04-2015

Mediadeals: kopen cultuurorganisaties hun plekje aandacht? (3)

Nico Kennes belde, mailde en interviewde de halve Vlaamse culturele sector om uit te vissen of media worden beïnvloed door commerciële deals. Vandaag het laatste deel: waarom het…
NT Gent (Foto TravelingOtter)