Het opzet van deze reeks klinkt eenvoudig: een antwoord zoeken op de vraag hoe 'de politiek' denkt over 'de media'. Hetzelfde geldt voor de geplande aanpak: we wilden telkens de voorzitter, een communicatiedeskundige en een mediaspecialist van de vijf traditionele partijen interviewen. Die interviews zouden samen een beeld moeten schetsen van de relatie tussen media en politiek.
Al snel werd duidelijk dat het niet zo eenvoudig werkt. On the record laat niemand het achterste van zijn tong zien. Media en politiek leven bij gratie van elkaar en openlijke kritiek op 'de media' dreigt, zoals voorbeelden in de reeks duidelijk zullen maken, als een boemerang in het eigen gezicht terug te keren: politici die niet flink zijn, worden gestraft. Zo simpel werkt het soms.
Geen enkele partijvoorzitter gebruikt in dat verband graag het woord angst. "Angst is niet het juiste woord. Dat zou getuigen van een verkeerde ingesteldheid," noteerden we. Maar de afspraak dat politici off the record konden praten, op een manier dat hun uitspraken en de concrete voorbeelden niet naar hen te traceren zijn, maakte de tongen wel los.
Geen hond
Wat u verderop leest zijn allemaal uitspraken van partijvoorzitters. Het is hun kijk op hoe media vandaag te werk gaan. Soms zijn de concrete voorbeelden lichtjes aangepast om te vermijden dat ze traceerbaar zijn, maar de aanpassingen blijven helemaal in de geest van het echte verhaal. Als het communicatiedeskundigen of mediaspecialisten van de partijen zijn die aan het woord komen, wordt dat telkens expliciet vermeld.
Slechts één partij wilde niet meewerken aan deze reeks: N-VA. Nochtans was het Bart De Wever die eerder op Apache zeer harde kritiek op 'de media' formuleerde.
Slechts één partij wilde niet meewerken aan deze reeks: N-VA. "We hebben dit politiek getrancheerd, en besloten om niet mee te werken om een aantal redenen."
Nochtans was het uitgerekend voorzitter Bart De Wever die, intussen twee jaar geleden, op Apache zeer harde kritiek op 'de media' formuleerde: "Geen hond gelooft de media nog. Mochten ze buiten komen ze zouden het zelf weten."
Die uitspraak leverde De Wever toen de banbliksems van de Wetstraatpers op. Het valt te vrezen dat ook deze reeks niet op applaus zal worden onthaald. Daar gaat alvast een partijvoorzitter van uit: "jullie poging om een broodnodig debat op gang te brengen is lovenswaardig, maar eerlijk gezegd kan ik nu al de schouders opgehaald zien worden: iemand zal wel een stukje schrijven dat de frustratie bij politici blijkbaar zeer hoog zit. Dat is gemakkelijker dan zelfanalyse."
Begrip
Maar terug naar de hamvraag. Hoe kijken Vlaamse toppolitici naar de media en naar de politieke berichtgeving in het bijzonder? Wat het meest opvalt is dat de geformuleerde kritiek zeer gelijklopend is. De ene formuleert het al wat scherper dan de andere en de klemtonen verschillen wel eens, maar ondanks de botsende ideologieën lopen de pijnpunten die de verschillende partijen over de media oplijsten verbazend gelijk.
Ondanks de botsende ideologieën lopen de pijnpunten die de verschillende partijen over de media oplijsten verbazend gelijk.
We zijn ons zeer bewust van het feit dat we in deze reeks maar één kant laten horen van een verhaal dat met twee geschreven wordt. Bovendien hebben we ook vooral de kritieken uitgeschreven terwijl alle deelnemende politici er de nadruk op legden dat er ook veel dingen goed lopen. Dat er ook prima journalisten rondlopen in de Wetstraat en dat er ook nog steeds oerdegelijke stukken verschijnen in de kranten. Er is ook veel begrip voor de enorme druk waaronder redacties staan en voor de moeilijke economische situatie van een sector in diepe crisis.
Die bedenkingen zal je hier de komende dagen nauwelijks of niet lezen. Wel de soms beenharde kritiek van toppolitici op diegenen die geacht worden hen kritisch te volgen en daarover eerlijk en correct te berichten. We nodigen de Wetstraatpers uit onbevooroordeeld te luisteren, niet meteen in een egelstelling te kruipen, even de tenen in te trekken en na te denken over hoe het misschien anders en beter kan.
Deel 1: Op zoek naar bloed
Deel 2: De afwezige tegenmacht
Deel 3: Feed the beast
Slotbeschouwing
Vandaag deel 1: Op zoek naar bloed. 'Als ik analyses over andere partijen lees dan geloof ik die niet. Dat klinkt hard, maar zo simpel is het.'
Maak diepgravende journalistiek mogelijk: steun Apache en word abonnee of aandeelhouder.
Dit onderzoeksartikel kwam tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek.
