De feitenchecker: 'We houden wél van maandagen'

Jochen Veys
Feitenchecker (uitgelicht)
(Foto: Phillie Casablanca)
(Foto: Phillie Casablanca)

De aanleiding

Alwéér een cliché ontkracht. Maandag is niet langer de minst leuke dag van de week, wel integendeel. Onderzoek van Microsoft bewijst dat we wel degelijk van maandagen moeten houden. We zijn nooit productiever dan op maandagochtend, met 10.01 uur als absolute piekmoment. Zo viel althans te lezen in het artikel gekopt “Onderzoek bewijst: we houden wel degelijk van maandag”, dat vorige week zondag in de avond werd gepubliceerd op de website van Het Nieuwsblad. Een weloverwogen publicatietiming, uitgerekend een paar uur voor de maandag aanvangt? Vast staat dat het bericht meteen viraal ging. Apache zoekt uit waar dit bericht vandaan komt, en of het klopt natuurlijk.

Waar is het op gebaseerd?

Het Nieuwsblad baseert zich noch op eigen berichtgeving, noch op een persbericht van Microsoft. De bronvermelding vermeldt dat het originele bericht afkomstig is van de Daily Mail, een Brits dagblad op tabloidformaat.

En, klopt het?

Ook bij het oorspronkelijke artikel “We DO like Mondays!” valt te lezen dat we het meest productief zijn op maandagochtenden, om 10.01u ’s morgens om precies te zijn. Het bericht is maar liefst 574 keer gedeeld op sociale media. De betrokken journalist van Daily Mail, Ruth Styles, geeft toe dat ze het onderzoek van Microsoft niet gelezen heeft. Ze heeft het stuk niet eens zelf geschreven: Daily Mail heeft de samenvatting van het onderzoek gekocht van Solent News Agency, een onafhankelijk persbureau.

Illustratie: Koen Huybreghts
Illustratie: Koen Huybreghts

Solent News Agency heeft op haar beurt het bericht overgenomen van 3 Monkeys Communication, dat is een communicatiebureau gespecialiseerd in Public Relations. In de klantenportefeuille: Microsoft. Rebacca Tannous, PR-verantwoordelijke van 3 Monkeys Communication benadrukt dat “het normaal niet gebruikelijk is de onderzoeksrapporten in zijn geheel weer te geven.” Na herhaaldelijk aandringen – we zijn uiteindelijk geïnteresseerd in de gebruikte methodologie – sijpelen via mail toch enkele steekproefgegevens binnen. Marktonderzoeksbureau OnePoll zou tussen 25 en 28 oktober een survey afgenomen hebben bij 2.000 inwoners van het Verenigd Koninkrijk op basis van een semigestructureerde vragenlijst. “De conclusies, gebaseerd op de antwoorden van de respondenten, zijn in het onderzoeksrapport opgenomen”, aldus Tannous. Het rapport zélf hebben we nooit te zien gekregen.

Hetzelfde verhaal krijgen we te horen bij Microsoft Benelux. PR-manager Gaëlle Appelmans  benadrukt dat “het volledige onderzoek enkel voor het Verenigd Koninkrijk toegankelijk is.” Wat we wél kunnen inkijken: het officiële persbericht van Microsoft: “Research identifies the nation’s most productive hour.” Uit dat persbericht moet blijken dat 34 procent van de respondenten aangegeven heeft dat hun meest productieve moment op maandag ligt tussen 10.01u en 11.00u. Het is nog maar de vraag of een magere 34 procent van de respondenten in dergelijk opinieonderzoek representatief genoeg is om door te trekken naar de gehele populatie.

Wat heeft een softwaregigant als Microsoft hier eigenlijk bij te winnen, vraagt u zich af? In het officiële persbericht valt te lezen dat maandagochtend het moment van de week is waarop de meeste taken afgehaspeld worden. Daarbij zou het beantwoorden en lezen van e-mails het meeste tijd in beslag nemen, zowel thuis als op het werk. De top drie van de meest tijdrovende taken van ‘iedere werknemer’: e-mailen(75%), taken plannen(59%), en timesheets opstellen(50%). Wat volgt is een opsomming van cijfers en percentages die eigenlijk niets te maken heeft met het meten van productiviteit op maandagen. Op het einde van het persbericht komt de aap dan toch uit de mouw. Het onderzoek wijst uit, zo staat geschreven, dat 78 procent van de respondenten hun to do-lijstje afwerkt met behulp van laptops, spreadsheets, tekstverwerkers en creatieve programma’s. “Deze resultaten stimuleren de natie om efficiënte softwareprogramma’s zoals Office 365 te gebruiken.”

Uit het persbericht: Deze resultaten stimuleren de natie om efficiënte softwareprogramma’s zoals Office 365 te gebruiken

Conclusie

I don’t like Mondays? Volgens een onderzoek van Microsoft zou blijken dat we nooit productiever zijn dan op maandagochtend, met 10.01uur als absoluut piekmoment. “Onderzoek bewijst: we houden wél van maandag”, kopte Het Nieuwsblad afgelopen zondag op haar website. Het Nieuwsblad heeft het artikel overgenomen van Daily Mail, een Brits dagblad. Frappant is het feit dat zowel Het Nieuwsblad als de Daily Mail het onderzoek niet gelezen hebben. Daily Mail heeft het artikel niet eens zelf geschreven. Het Britse dagblad heeft de samenvatting van het onderzoek gekocht van een persagentschap dat het bericht op zijn beurt heeft gekregen van een PR-bedrijf van Microsoft. Zowel het PR-bedrijf als Microsoft weigert inzage in het onderzoek.

Het officiële persbericht van Microsoft  toont wel aan dat 34 procent van de respondenten aangeeft dat hun meest productieve uur ligt op maandag tussen 10.01u en 11.00u. Dat het piekmoment op 10.01u zou liggen wordt nergens bevestigd. 34 procent is echter veel te weinig om de stelling ‘Research identifies nations most productive hour’ hard te kunnen maken. Ook omdat de gebruikte methode – een enquêteonderzoek- in dit geval geen betrouwbare methode is om de effectieve productiviteit te meten. Wie zegt dat hij productiever is op maandagochtend, is dat daarom nog niet. En zelfs áls het klopt dat we op maandagochtend het meest productief zijn, wil dat daarom nog niet zeggen dat we van maandagen houden. Alweer een sensationele kop die de lading niet dekt.

Het nalaten om persberichten te checken, ook dat is een kwaal van deze tijd. Vorige week nog, tuimelde kwaliteitskrant NRC Handelsblad in de marketingval van kledingketen CoolCat. De krant plaatste een bericht over een ludieke inruilactie van CoolCat, om oude kleding in te ruilen voor nieuwe. Probleem: er was niks van aan. De verslaggever in kwestie had zich gebaseerd op een persbericht van een ‘mediabureau’ dat zich voordeed als de spreekbuis van CoolCat. In werkelijkheid ging het om een actiegroep, die CoolCat via de krant onder druk wilde zetten om te reageren op de penibele arbeidsomstandigheden van textielfabrieken in Bangladesh.

Alle argumenten in overweging genomen beoordelen we daarom de stelling als: niet waar.

LEES OOK
Hilde Van den Bulck, Steve Paulussen / 27-06-2012

Hebben we als samenleving de media die we verdienen?

Hoogleraar communicatiewetenschappen Hilde Van den Bulck en docent media en journalistiek Steve Paulussen vragen zich af of de samenleving uiteindelijk niet de media heeft die ze…
Foto Jan Heverlee
Georges Timmerman / 31-10-2011

Sturtewagen Bart

Bart Sturtewagen begon zijn journalistieke loopbaan bij Het Nieuwsblad als sportmedewerker. Daarna werkte hij zeven jaar mee aan het Editelproject, dat realtime beursinformatie…
apache
Tom Cochez / 07-10-2011

Ombudsman Tom Naegels: ''Ik kan doen wat ik dacht te kunnen doen"

Tom Naegels is intussen goed drie maanden ombudsman van De Standaard. Tijd voor een uitgebreid gesprek over de bijzondere relatie tussen krant en lezers, de lange tenen van…
Op 15 juni werd Tom Naegels aangesteld als ombudsman van De Standaard (Foto Michel Gouverneur - Reporters)