Forse winst bij dubbele verkoop Antwerpse Renaultsite

Tom Cochez , Georges Timmerman
Renault
(Beeld: site Land Invest Group)
(Beeld: site Land Invest Group)

De verkoop van de leegstaande garage van Renault aan de Antwerpse Tunnelplaats, net voor de inrit van de Waaslandtunnel, heeft dus een winst van meer dan 3 miljoen euro opgeleverd. Als de bouwpromotor van het stadsbestuur straks toestemming krijgt om op de site een wolkenkrabber te bouwen, kan de winst nog hoger oplopen. Heeft de verkoper gewoon knap onderhandeld of is er meer aan de hand? Apache.be fileert deze merkwaardige vastgoedtransactie.

Op vrijdag 21 december 2012 verkocht Renault Retail Group Belgium, een dochter van de Franse Renault-groep, de leegstaande garage en toonzaal aan de Antwerpse Tunnelplaats voor 5,82 miljoen euro aan de nv Kouter. Dezelfde dag nog verkocht Kouter het pand door aan Tunnelplaats nv voor 9,09 miljoen euro. Een en ander blijkt uit de notariële akten van de transacties, opgesteld door de Antwerpse notaris Jan Boeykens, die Apache.be kon inkijken. Kouter heeft op de transactie een winst gerealiseerd van zomaar eventjes 3,27 miljoen euro. De vennootschap is fifty-fifty in handen van Maurice De Velder, de baas van Think Media, en de Gentse zakenman Tom De Wilde. Werd de winst fifty-fifty verdeeld tussen hen beiden? "Dat is een indiscrete vraag", antwoordt De Wilde. "Maar ja, er zijn twee aandeelhouders, dus zo'n verdeling lijkt me logisch."

De Velder heeft een turbulent parcours achter de rug en liep in 2004 een veroordeling op wegens schriftvervalsing, misbruik van vennootschapsgoederen, omkoping, misbruik van vertrouwen en witwaspraktijken. Tom De Wilde is een kleinere aandeelhouder van Think Media. Hij kwam eerder dit jaar in de belangstelling als kandidaat-koper van de Congoboot Charlesville en speelde enkele jaren geleden een dubieuze rol in de strijd rond de verkoop van Flanders Expo. De Velder ging niet zelf naar de notaris voor het tekenen van de akten van de koop/verkoop van de voormalige garage. "Maurice heeft daar geen tijd voor", legt De Wilde uit. "Alle vastgoedzaken die we samen doen, doe ik in feite alleen." De Velder bevestigt dit scenario: "Ik hou me daar niet mee bezig, De Wilde handelt die zaken af."

Verkoopsakte tussen nv Kouter (Maurice De Velde en Tom De Wilde) en Tunnelplaats nv (Land Invest Group)
Verkoopakte tussen nv Kouter (Maurice De Velde en Tom De Wilde) en Tunnelplaats nv (Land Invest Group). Hier vindt u andere uittreksels uit beide akten.

Politieke relaties

De koper van de garage, Tunnelplaats nv, is een dochterbedrijf van Société d'Investissement Foncière (S.I.F.), een firma met uitstekende politieke relaties. S.I.F. is voor de helft eigendom van de Nederlandse vastgoedontwikkelaars Paul en Marc Schaling, die discreet samenwerken met Erik Van der Paal, zoon van de voormalige financierder van Vlaams-nationalistische partijen Rudi Van der Paal en goed bevriend met de Antwerpse N-VA-burgemeester Bart De Wever. Joeri Dillen, de kabinetschef van De Wever, werkte tot eind vorig jaar als operationeel directeur voor S.I.F. Voor zijn  overstap naar S.I.F. was Dillen aan de slag als adviseur ruimtelijke ordening op het kabinet van Ludo Van Campenhout (N-VA).

Maurice De Velder: Politiek heeft niets met deze zaak te maken

De overige vijftig procent van S.I.F. is in handen van Ogeo Fund, een door de Waalse socialisten gedomineerd pensioenfonds. Voorzitter van S.I.F. is Luc Van den Bossche, de vroegere socialistische topminister, momenteel CEO en voorzitter van het directiecomité van Optima Bank. Optima heeft financiële akkoorden afgesloten met S.I.F. voor de aankoop van woontorens aan het Kattendijkdok, een ander project van de Schalings. "Politiek heeft niets met deze zaak te maken", beweren De Velder en De Wilde in koor.

(Schema: Apache)
(Schema: Apache.be)

Maar van waar dan de winstmarge? Waren De Velder en De Wilde stromannen? "Ik ben geen stroman", stelt De Velder. "De reputatie van de Schalings kennende, hadden ze ons dat nooit gegund. En neen, ik heb ook aan niemand commissie betaald. No way!" Wisten de Schalings dat Kouter nv het pand dezelfde dag had gekocht voor een veel lagere prijs? "Natuurlijk niet", antwoordt De Wilde. "Als je een auto verkoopt, zegt je toch ook niet voor hoeveel je hem hebt gekocht?" Opmerkelijk is dat het in de verkoopakte ook uitdrukkelijk zo vermeld staat:

 De koper (Tunnelplaats GT/ToC) verklaart geen kennis te hebben van de aankoopakte waarmee de verkoper (Kouter GT/ToC) de eigendom van het goed verwierf.

Toch wel, zegt een goed geplaatste insider: "Ik denk dat de Schalings wisten dat De Velder en De Wilde een dergelijke winst zouden nemen." Als dat zo is, waarom gingen de Schalings hiermee dan akkoord? Apache.be kreeg helaas geen antwoord op die cruciale vraag. De secretaresse van Land Invest Group meldt dat alle verantwoordelijken van de groep de hele week in het buitenland verblijven en niet beschikbaar zijn voor commentaar.

Nachtmerrie

Aan de dubbele verkoop ging een lange voorgeschiedenis vooraf. De procedure en de onderhandelingen met Renault-Frankrijk namen anderhalf jaar in beslag. Eerst schreef Renault een officiële verkoopprocedure uit. Een vijftiental kandidaat-kopers brachten een bod uit, met gesloten enveloppes, bij een bekend advocatenkantoor. Met een prijs van 6.000.001 euro Kouter nv deed met grote voorsprong het hoogste bod. Daarna volgden moeizame gesprekken met Renault-Frankrijk over de bodemsanering van de site. "In Parijs hadden ze weinig kaas gegeten van OVAM, bodemattesten enzomeer", zegt een ingewijde. "Het was een echte nachtmerrie." Uiteindelijk ging Renault akkoord met een prijsvermindering van 180.000 euro, bestemd voor een eventuele bodemsanering. Op zijn beurt gaf Kouter bij de doorverkoop aan S.I.F. een prijsvermindering van 154.400 euro, eveneens voor de bodemsanering. "De Renault-man uit Parijs heeft de zaak verkeerd ingeschat", meent De Wilde. "Als hij zijn huiswerk had gemaakt, had hij een hogere prijs kunnen krijgen. Spijtig genoeg is dit geen alledaagse zaak. Maar onderschat het niet: we hebben twee jaar hard gewerkt aan dit dossier."

De datum waarop het compromis werd getekend voor de transactie tussen Kouter en Tunnelplaats is niet bekend, maar dat moet in principe binnen de vier maanden voor het verlijden van de verkoopakte gebeurd zijn,  vanaf augustus 2012 dus. Notaris Boeykens werd echter al in september 2011 ingeschakeld als juridisch adviseur. Hij stuurde, zo leren de verkoopsakten, bijvoorbeeld al op 9 juli 2012 een brief naar het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, met de vraag of het Havenbedrijf zijn voorkooprecht wenste uit te oefenen op de gronden van de vroegere Renault-garage. Joeri Dillen, de kabinetschef van burgemeester De Wever, die in de tweede helft van 2012 als operationeel directeur voor de vastgoedgroep van de Schalings werkte, moet het dossier bijgevolg bijzonder goed kennen.

Tunnelplaats nv werd opgericht op 22 november 2012, pas één maand voor de dubbele transactie. Op de dag van de transactie werd S.I.F. via een notariële akte omgedoopt tot Land Invest Group.

Proficiat

Opmerkelijk is dat Tunnelplaats nv werd opgericht op 22 november 2012, pas één maand voor de dubbele transactie. Eveneens opmerkelijk is dat S.I.F. exact op 21 december, de dag van de bewuste verkoop, via een notariële akte werd omgedoopt tot Land Invest Group. Vader en zoon Schaling gingen overigens niet zelf naar de notaris voor de koop van de Renault-garage: ze stuurden hun financieel directeur Richard Schaap. Het zijn even zovele details die kunnen wijzen op pogingen om de ware toedracht van de transactie te verhullen.

Al even vreemd is dat De Velder onwaarheden of halve waarheden heeft verteld en blijft vertellen over deze zaak. Begin dit jaar, toen Apache.be voor het eerst over de plannen voor de oude Renault-garage schreef, vertelde kabinetschef Joeri Dillen dat S.I.F. belangstelling had voor de site van de Renault-garage. "Ze bekijken de zaak en er zijn voorbereidende gesprekken geweest", verklaarde Dillen toen. "Maar rond het dossier hangt nog veel mist en zoals gebruikelijk in de vastgoedsector is het mogelijk dat er met tussenpersonen wordt gewerkt."

De Velder daarentegen bevestigde begin dit jaar wel dat hij de garage had gekocht, maar beweerde dat het de bedoeling was dat hij de site zélf zou ontwikkelen. "Met de nv Tunnelplaats heb ik niets te maken", verklaarde De Velder op 11 januari (hoewel hij de Renault-site al op 21 december had doorverkocht aan Tunnelplaats). "Van Ogeo Fund heb ik nog nooit gehoord, Schaling en Joeri Dillen ken ik niet. Met Erik Van der Paal wil ik niets te maken hebben." En vorige week beweerde De Velder nog in Gazet van Antwerpen dat hij "van plan was" om het gebouw te verkopen aan Land Invest Group. "De intentieverklaring voor die verkoop is er", zei hij. "Het is nog even wachten op het aantal vierkante meter dat we kunnen rentabiliseren, want dat zal mijn verkoopprijs bepalen." In een nieuw gesprek met Apache.be neemt De Velder geen woord terug van zijn vorige uitspraken. "Over de commerciële afspraken die werden gemaakt, mag en kan ik niets zeggen. "Ik ga toch niet alles blootleggen? Ik ga niet alle details van het dossier in de media uit de doeken doen. Natuurlijk is er een verschil tussen de koopprijs en de verkoopprijs. Wat is het probleem? Dat betekent enkel dat we goed gewerkt hebben. Proficiat, meneer De Velder."

(schema: Apache)
(schema: Apache.be)

Wolkenkrabber

De site van oude garage heeft een oppervlakte van 14.000 vierkante meter. Maar het bestaande gebouw zal worden gesloopt om plaats te maken voor iets anders. Hoeveel de investering uiteindelijk zou kunnen opbrengen, is nog een vraagteken. Volgens de website van Land Invest Group komt er een "residentiële mix van studentenhuisvesting, WZC (woon- en zorgcentrum), assistentieappartementen, appartementen, commerciële plint en ondergronds parkeren". Jan Veelaert van Veelaert Architecten vertelt dat het project momenteel in een heel delicate fase zit. "We willen een heel goede overlegprocedure opstarten met de stad Antwerpen", zei hij aan Gazet van Antwerpen, over hoe het gebouw zal ingepast worden in het stadsbeeld en wat de concrete invulling ervan zal zijn." Met de Wilrijkse bouwgroep MBG heeft Land Invest Group afgesproken dat ze niet alleen het Westkaai-project aan de Kattendijkdok bouwen, maar ook de Renault-site zullen bouwen. "Bij mijn weten moeten de bouwvolumes zelfs nog worden ingevuld", reageerde Patrick Verswijvel, algemeen directeur van MBG.

Tom De Wilde: Wij hebben ook met de stedenbouwkundige diensten gepraat. Het nieuwe project zal in elk geval groter, en dus hoger worden dan het bestaande gebouw

"Wij hebben ook met de stedenbouwkundige diensten gepraat", zegt Tom De Wilde. "Het nieuwe project zal in elk geval groter, en dus hoger worden dan het bestaande gebouw. Land Invest Group heeft dus een goede zaak gedaan." Vastgoedspecialisten menen dat de bouwpromotor op deze lokatie "vrij hoog" zou kunnen gaan. "Hoogbouw mag volgens het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) Binnenstad niet op deze plaats, maar uitzonderingen zijn altijd mogelijk, kijk maar naar de Antwerp Tower naast de opera. Het nieuwe stadsbestuur gebruikt meer boerenverstand en kijkt minder naar de regeltjes en reglementen."

(Beeld: Land Invest Group)
Project Renaultsite (Beeld: Land Invest Group)

Precies omdat het nog onduidelijk is welk bouwvolume Land Invest Group zal mogen optrekken, voorziet de verkoopakte met Kouter een "bijkomende prijs". Van zodra de bouwpromotor een stedenbouwkundige vergunning krijgt, zal er een afrekening volgen in functie van het verkregen bouwvolume. "Tussen partijen", zo stelt de akte, "is uitdrukkelijk overeengekomen dat de basisprijs van 9,25 miljoen euro verhoogd zal worden met een bijkomende prijs, gelijk aan 500 euro per vierkante meter bruto oppervlakte. De bijkomende prijs zal verschuldigd zijn voor de bruto oppervlakte die 15.500 vierkante meter overschrijdt."

Met andere woorden: als Land Invest Group van het stadsbestuur toestemming krijgt om een wolkenkrabber te bouwen op de site van de vroegere garage, dan passeren De Velder en De Wilde opnieuw langs de kassa en kan hun superwinst in theorie uitgroeien tot een megawinst. Met dien verstande dat ze de bijkomende winst dan wel meteen moeten doorschuiven naar Renault, want de verkoopakte met Kouter bevat dezelfde clausule voor een bijkomende prijs van 500 euro per vierkante meter. "De bijkomende prijs zal verschuldigd zijn voor de bruto, overdekte oppervlakte boven de grond, die 14.000 vierkante meter overschrijdt", stelt de verkoopakte tussen Renault en Kouter. Als de Schalings dus 1.500 vierkante meter meer bouwen, moeten De Velder en De Wilde bijgevolg 750.000 euro bij betalen aan Renault.

"Ik betwijfel het sterk dat er een hoogbouw komt", zegt De Velder. "Ik heb daar in elk geval geen enkel voordeel bij. De eventuele bijkomende winst moet ik doorgeven aan Renault, daar verdien ik geen cent mee." Als de bouwpromotor meer dan 15.500 vierkante meter wil bouwen, wordt het volgens De Velder een wel erg dure zaak. "Reken maar uit", zegt hij. "Stel dat er bijvoorbeeld 2.000 vierkante meter bijkomt, dan moeten ze een miljoen euro meer betalen." Met een gemiddelde prijs van bijna 600 euro per vierkante meter zit het project sowieso al ver boven de normale grondprijs in die zone.

LEES OOK
Georges Timmerman / 15-09-2014

Bouwvergunning Renaultsite juridisch aanvechtbaar

Heeft het Antwerpse college de beginselen van behoorlijk bestuur geschonden door tegen alle geldende regels in een vergunning te geven voor de bouw van een toren op de Antwerpse…
De Antwerp Tower (Foto Wikipedia)
Tom Cochez / 04-09-2014

Oude politieke manoeuvres achter de Renaultsite

Het Antwerps college van Bart De Wever heeft de aanvraag voor de bouw van een groot nieuwbouwproject aan de oude Renaultgarage goedgekeurd, tegen het advies van de…
Beeld Tunnelplaats
Tom Cochez, Georges Timmerman / 21-11-2013

Burgemeester Bart De Wever kiest tweede kabinetschef

De Antwerpse burgemeester Bart De Wever heeft in alle stilte een tweede kabinetschef aangesteld: Koen Derkinderen. Zijn oorspronkelijke kabinetschef, Joeri Dillen, blijft…
deWever02