Koning legt bom onder Franstalig plan-B

Tim F. Van der Mensbrugghe
Nullam quam tellus, pulvinar in molestie blandit, blandit vitae magna.
Nullam quam tellus, pulvinar in molestie blandit, blandit vitae magna.
Het Koninklijk Paleis
Koning Albert II wijst de avances van de Franstaligen af. (Foto Stroopwafels)

Pol Van Den Driessche, ex-senator, ex-hoofdredacteur van VTM-programma Royalty en voltijds republikein, vindt het antwoord van de koning niet eens zo verwonderlijk. "Het klopt dat de republikeinse stemmen ten noorden van de taalgrens luider klinken", zegt Van Den Driessche. "Maar tegelijk is het duidelijk dat Franstalige monarchisten in de eerste plaats pragmatici zijn. Zij zien het koningshuis vooral als een middel om de Belgische federatie tezamen te houden – en dus de geldstromen naar Wallonië en Brussel veilig te stellen."

Lokmiddel

Precies om diezelfde reden kanten vele flaminganten zich tegen het koningshuis. "Maar lang niet alle flaminganten koesteren republikeinse overtuigingen", stipt Van Den Driessche aan. "Paradoxaal genoeg zijn Vlaamsgezinde monarchisten veel dieper overtuigd van het staatkundige nut van een koning dan van het nut van België. Het onafhankelijke Vlaanderen dat zij voor ogen hebben, is zeker geen republiek." Van Den Driessche geeft toe dat hij minder republikeinen tegenkomt dan Vlamingen die "niet per se tegen een koning zijn".

Volgens Yves Desmet, politiek commentator bij De Morgen, vreest de koning dat de Franstalige partijen hem vooral willen gebruiken als lokmiddel. "Ik kan je verzekeren dat heel wat Franstalige politici niet minder republikeins zijn dan Bart De Wever", vertelt Desmet. "Maar zolang het koningshuis zijn nut bewijst, zul je hen niet horen klagen. Als er ooit een Waals-Brusselse entiteit zal ontstaan – wat ik overigens niet geloof – moet de koning zorgen voor het nodige vertrouwen bij de burger: als zelfs híj meekomt, heeft Wallo-Brux toekomst. Er kan echter geen twijfel over bestaan dat 'staatshoofd' dan een louter protocollaire functie zal zijn. De koning voelt dat perfect aan."

Liefdesverklaringen

Desmet benadrukt echter dat dat niet de reden is waarom Albert II Di Rupo wandelen stuurde met zijn plan-B. "Geloof het of niet, maar de koning blijft ervan overtuigd dat België zal blijven bestaan", weet Desmet. "Een keuze voor het Franstalige plan-B druist in tegen die overtuiging. Als zelfs ík kant zou kiezen, zou het weleens heel snel gedaan kunnen zijn met België, vreest de vorst. Zijn entourage steunt hem daarin." Zelf is Desmet van mening dat het land de monarchie zal overleven. "Het koningshuis kun je afschaffen, Brussel niet. Ook zonder koning is België een Siamese tweeling die aan het hoofd vergroeid is."

Béatrice Delvaux, hoofdredactrice van de Brusselse krant Le Soir, verwijst naar de Koningskwestie van de jaren veertig. "In Laken zijn ze nog niet vergeten dat het land toen gruwelijk verdeeld was over de terugkeer van Leopold III als koning der Belgen", zegt Delvaux. "Het referendum van 1950 toonde aan dat Vlaanderen trouw bleef aan de vorst – overigens de vader van de huidige koning – en dat Brussel en Wallonië er niets meer van moesten weten. De feiten dateren van ruim een halve eeuw geleden, maar Albert II blijft hoogst achterdochtig staan tegenover de liefdesverklaringen van de socialist Elio Di Rupo."

Onlosmakelijk vergroeid

Delvaux vestigt er ook de aandacht op dat het koningshuis levensbeschouwelijk dichter bij de Vlaamse publieke opinie aanleunt dan bij de Franstalige. "Tegenwoordig overheerst het communautaire de debatten, maar laten we niet vergeten dat de Van Saksen-Coburgs een conservatief-katholieke visie op het leven hebben", zegt Delvaux. "In het Franstalige politieke landschap is er echter geen enkele partij meer die zich beroemt op haar christelijke wortels. De voormalige Parti social chrétien (PSC) is verveld tot het Centre démocrate Humaniste (cdH) – een transformatie die tot vandaag wordt betreurd bij de hoge Belgische adel. Ethisch gezien zou de koning beter overeenkomen met een Bart De Wever dan met een Joëlle Milquet."

Guy Tegenbos, politiek journalist bij De Standaard, vermoedt dat de koning vooral op economisch vlak weinig heil verwacht van de Waals-Brusselse entiteit. "Wallonië heeft geen toegang tot de zee, de belangrijkste autosnelwegen en verkeersaders liggen in Vlaanderen en de Brusselse agglomeratie is onlosmakelijk vergroeid met het Vlaamse hinterland", somt Tegenbos op. "De vorst beseft zeer goed dat je het armlastige Wallonië niet zomaar los kunt snijden van Vlaanderen. Voor de Waalse economie zou dat rampzalig zijn, en Brussel acht ik niet in staat om Wallonië te ondersteunen. Daarom blijft de koning aansturen op plan-A: een grote staatshervorming."

Volgens Tegenbos is het een zeer goede zaak dat de koning niet ingaat op het plan-B. "De Franstalige partijen kunnen nu geen kant meer op", zegt Tegenbos. "Bart De Wever heeft getoond dat hij bereid is tot een compromis, maar de Franstaligen hebben die nota afgeschoten. Een geloofwaardig plan-B hebben ze echter niet meer nu de koning de herhaalde avances van Di Rupo afgewezen heeft. Kortom: de enige weg vooruit is de staatshervorming die dit land zo hard nodig heeft."

LEES OOK
Tim F. Van der Mensbrugghe / 22-10-2009

Yves Desmet (bijna 50) krijgt adellijke titel voor verjaardag

Volgende week wordt Yves Desmet, politiek commentator bij De Morgen, vijftig lentes oud. Om hem te bedanken voor zijn tomeloze inzet voor de democratie en de verdraagzaamheid…
Yves ridder Desmet